معرفی فیروزآباد
شهر فیروزآباد در فاصله ۹۵ کیلومتری جنوب شیراز قرار دارد و مرکز شهرستان فیروزآباد است. این شهر هشتمین شهر پرجمعیت استان فارس است. از شرق و شمال شرقی به کوه میمند، از غرب به شهر فراشنبد، از جنوب به کوهستان های جنوبی شهر فیروز آباد و جایدشت و روستای دهرم محدود می شود. ارتفاع شهر از سطح دریا ۱۳۳۰ متر است و فاصله آن تا مرکز استان یعنی شهر شیراز برابر با ۱۰۹ کیلومتر می باشد. شهری که امروز فیروزآباد نامیده می شود در گذشته، گور نام داشته است. شهر به صورت دایره ای طراحی شده است. می توان گفت فیروزآباد اولین شهر با معماری دایره ای شکل در جهان است.
شهر فیروزآباد با جاذبه های تاریخی ارزشمند به عنوان قطب گردشگری تاریخی، روستایی و عشایری، طبیعت گردی و حتی گردشگری دریایی به شمار می رود، به دلیل نزدیکی با خلیج فارس سهم عمده ای در بهبود صنعت گردشگری جنوب کشور دارد.
بافت فعلی شهر فیروزآباد از نوع هسته ای و متمرکز است. لیکن با توجه به سیاست نگهداری زمین های مرغوب کشاورزی و به منظور حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی در روند توسعه و با در نظر گرفتن محدودیت های فیزیکی، گسترش و توسعه شهر به صورت خطی و در امتداد ارتفاعات نزدیکی شهر و به طرف شرق و شمال شرقی صورت پذیرفته است. به عبارت دیگر، واقع شدن زمین های کشاورزی در اطراف شهر، عامل اصلی تغییر شکل و بافت شهر از هسته ای و متمرکز به سوی خطی بوده است. به طور کلی می توان گفت، مهمترین تغییر و دگرگونی فیزیکی شهر طی سال های گذشته، گسترش و توسعه محدوده شهر بوده است.
تاریخچه:
درباره تاریخچه شهر فیروزآباد چنین آمده است که؛ اردشیر بابکان (بنیان گذار سلسله ساسانی) پس از پیروزی بر والی فارس، فیروزآباد را که منطقه ی مناسبی می پنداشت انتخاب کرد. اردشیر بعد از شکست اردوان (آخرین پادشاه اشکانی)، فیروزآباد را که به صورت باتلاقی بود با دیوارکشی، به بلندی ۸ متر و درازای چهار کیلومتر و همچنین با کندن تونل زه کشی کرد و شهری دایره شکل به نام اردشیر خوره بنا کرد. اردشیر خوره به معنی شکوه اردشیر است. وی شهر را بصورت دایره ای بنا کرد تا نمادی از جهان آن روز باشد و اینکه اردشیر صاحب جهان است. در دوره بهرام گور این شهر گور نامیده شد. بعد از فتح شهر در صدر اسلام کلمه ی عربی “جور” در آثار نوشتاری استفاده می شد ولی عموم مردم شهر را گور می نامیدند. این شهر در سده های اولیه اسلام و زمان شاهنشاهی ساسانی یکی از پنج ناحیه معروف فارس بوده.
در دوره عضدالدوله دیلمی، هر زمان که به شهر گور می رفت، مردم با کنایه می گفتند ملک به گور رفت یعنی پادشاه مرد. به همین سبب عضدالدوله نام شهر را از گور به فیروزآباد تغییر داد. عضدالدوله پیش از پادشاهی “فیروز” نام داشته.
پس از مرگ اردشیر، طراحی شهر فیروزآباد، که دایره ای شکل بوده مورد تقلید بسیار قرار گرفته و تا سده های میانه، نزدیک به چهار صد شهر به این شکل بنا شده است.
منطقه فیروزآباد از مکان‌های پرظرفیت برای گردشگری است و آثار باستانی ارزنده‌ای از اوایل دوران ساسانی در خود دارد که میراث‌های جهانی کاخ اردشیر بابکان، قلعه دختر، شهر گور، پل تاریخی مهرنرسه، سنگ‌نگاره پادشاهی اردشیر بابکان و سنگ‌نگاره پیروزی اردشیر بابکان در مجاورت شهر، چهار طاقی جبل انارویه، چهارطاقی کنار سیاه در ۲۰ کیلومتری شهر مربوط به دوره ساسانی از جمله آنهاست. از جاذبه‌های طبیعی فیروزآباد نیز می‌توان به چشمه حنیفقان در ۲۵ کیلومتری شهر، تنگ خرقه در ۲۰ کیلومتری، روستای رودبال در ۲۰ کیلومتری، تنگ هایقر در ۳۵ کیلومتری، سد تنگاب در ۱۲ کیلومتری و جنگل‌های بادام کوهی اطراف شهر را نام برد.
